Prema podacima Savjeta Evrope Crna Gora ima najveći broj zatvorenika u regionu, a duplo više lopova nego u zemljama Evrope.
Dok iz opozicije kažu da je to pokazatelj neefikasne borbe države protiv kriminala, za vlast je to dokaz da se država više angažovala u borbi protiv kriminala i da je zato više prestupnika i završilo iza rešetaka.
U NVO sektoru, međutim, navode da je evidentno da u zatvorima završavaju uglavnom sitni kriminalci zato što još nema političke volje da se država bori protiv organizovanog kriminala.
U izvještaju pod nazivom “Godišnja kaznena statistika", koji je obuhvatio sve zemlje Evrope, piše da je u Crnoj Gori u 2013. godini bilo 1.142 zatvorenika.
Kada se pogleda stopa zatvorske populacije na 100.000 stanovnika, Crna Gora prednjači, pa je na 100.000 stanovnika zatvoreno 183. Slijedi Srbija sa 139, Hrvatska sa 102, BiH 70 i Slovenija sa 66 zatvorenika.
Zanimljivo je da je prema statistici SE u Crnoj Gori dva puta više lopova nego u zemljama Evrope. Tako podaci ovog tijela pokazuju da je trećina svih kazni u Crnoj Gori izrečena za krađu.
Analiza Savjeta Evrope dolazi u trenutku kada na adresu zvanične Podgorice već godinama stižu preporuke iz Brisela da se borba protiv organizovanog kriminala mora pojačati i da je vrijeme da u zatvor završe i krupne ribe.
Da li je nalaz SE pokazatelj nedovoljne borbre države protiv kriminala ili pak obrnuto – da je u zatvorima više kriminalaca i da je to dokaz da se sistem uhvatio u koštac sa kriminalom?
Za predsjednika Odbora za evropske integracije Slavena Radunovića nema dileme kako bi trebalo tumačiti taj izvještaj.
„Na žalost, ti podaci pokazuju da je najveći broj zatvorenika koji su sitni lopovi. Ovo je jedan od statističkih podataka koje vlast u Crnoj Gori može da koristi da bi prikrila činjenicu da u Crnoj Gori nema ozbiljne borbe protiv visokog kriminala i korupcije na visokom nivou kao ni osuda za takve kriminalne radnje. U svakom slučaju, činjenica da smo u vrhu u regionu, a maltene i u Evropi, nikako ne može da nas ostavi ravnodušnim jer je to dokaz da ovdje cvjeta kriminal svih vrsta“, konstatuje Radunović.
No, u vlasti na podatke po kojima Crna Gora prednjači u broju zatvorenika u odnosu na zemlje regiona gledaju drugačije. Za njih izvještaj nije alarmantan već potvrđuje postojanje snažne političke volje da se država suprotstavi kriminalu.
„Ja nijesam detaljno ulazio u analizu da vidim koja su krivična djela u pitanju, ali koliko sam pročitao shvatio sam da tu preovlađuju krivična djela krađe i slično, sa manjim kaznama. Ali ako imamo podatak da je toliko zatvorenika u odnosu na broj stanovnika to može samo da govori o tome da Crna Gora snažno želi da se suprotstavi svim vidovima kriminala i korupcije i da sve institucije države rade svoj posao kako treba privodeći sve one koji naprave neko krivično djelo i protiv kojih preduzimaju sve zakonom predviđene kaznene mjere“, kaže Obrad Mišo Stanišić iz DPS.
Milan Radović iz Građanske alijanse sa svojim kolegama još od 2008 godine prati stanje u crnogorskim zatvorima i za njega Izvještaj SE samo pokazuje da nema političke volje da se država bori protiv organizovanog kriminala.
„Rekao bih da izvještaj najmanje govori u tom pravcu da se država zaista efikasno suočava sa organizovanim kriminalom. I prema našim nalazima uglavnom su u pitanju počinioci nekih blažih krivičnih djela koji su uglavnom bili smješteni u zatvorima za kratke kazne što odmah implicira da to nijesu počinioci teških krivičnih djela organizovanog kriminala“, kaže Radović.
Crnogorski zatvori su puni sitnih zatvorenika, između ostalog i zbog toga što ih država ne resocijalizuje i ne reintegriše u društvo.
„Već se ti ljudi koji su povratnici u činjenju tih najsitnijih krivičnih djela nalaze prepušteni sami sebi i gdje nakon izlaska iz zatvora oni ponovo završavaju tamo jer većina dolazi iz porodica teškog socio-ekonomskog stanja i koje ne mogu da im pomognu da se ponovo uključe u društvo. Sa druge strane, ni institucije ne daju značajne rezultate u tom pogledu i onda mi zato imamo tako visoku stopu, čak preko 50 posto po našim podacima onih koji ponovo završavaju u zatvorima za kratke kazne“, kaže Radović.
